ИСТИҚЛОЛИЯТ- ШАРАФУ НОМУСИ МИЛЛАТ

Истиқлолияти давлатӣ шарафу номуси миллати озодихоҳ,  рамзи саодат, соҳибихтиёрии миллӣ, пойдориву бақои миллат аст. Маҳз ҳамин озодӣ аст, ки мардуми азизи мо дар фазои орому созандагӣ 33-юмин солгарди Истиқлолияти давлатии худро таҷлил менамоянд.

Дар оғози солҳои 90-уми асри гузашта дар саросари Иттиҳоди Шӯравӣ ҷунбиши истиқлолхоҳӣ ва мубориза барои бунёди давлатҳои миллӣ авҷ гирифт ва ҷомеаи Тоҷикистон низ аз ин ҳаракати умумииттифоқӣ дар канор намонд. Тоҷикистон бештар ба давлатдории нав эҳтиёҷ дошт, зеро баъд аз таназзули охирин давлати мутамаркази тоҷикон-давлати Сомониён миллати тоҷик ҳазор сол аз давлату давлатдорӣ маҳрум буд. Ба қавли Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон: «Мо дар тӯли ҳазор сол сиёсати давлатии ҳифзи тамомияти марз ва сиёсати ваҳдати миллӣ надоштем, зеро давлат надоштем. Дар чунин вазъ давлати мо ҳамон маҳалли мо буд ва сиёсати давлати мо ҳифзи якпорчагии маҳалли мо ва суннатҳои хоси маҳаллӣ буд». Ҳамин тавр, таърих имконияти хубе фароҳам овард, ки тоҷикон дубора соҳиби давлати миллии худ шаванд ва имрӯз мо халқи Тоҷикистон дар чунин давлати соҳибистиқлол, ки номаш Ҷумҳурии Тоҷикистон аст, зиндагӣ мекунем.

Аввалин санади ҳуқуқие, ки истиқлолияти Ҷумҳурии Тоҷикистонро эълон кард, Эъломияи истиқлолияти Ҷумҳурии Тоҷикистон буд, ки 24-уми августи соли 1990 дар Иҷлосияи дуюми Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон (даъвати 12-ум) қабул шудааст.

Бо вуҷуди он, ки дар Эъломия Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳайати ИҶШС ва дар доираи салоҳияти он тасаввур мешуд, андешаҳое баён гардиданд, ки моҳиятан ифодакунандаи давлати озоду мустақил буданд. Чунончи, ҳуқуқи ҷумҳурӣ ба сарватҳои миллӣ, замин ва сарватҳои зеризаминӣ, низоми бонкӣ, мустақилона  муайян кардани сиёсати молия, қарз, нарх ва ғайра. Инчунин, ҳама ҳизбҳои сиёсӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва ҳаракатҳои оммавӣ баробарҳуқуқ эълон шуданд. Бори нахуст андешаи таҷзияи ҳокимият ба шохаҳои қонунгузорӣ, иҷроия ва судӣ баён гардид.

Бо дарназардошти воқеии шикасти ИҶШС масъалаи истиқлолият ва аз нав дида баромадани Эъломия-ро ба миён гузошт.

Ҳамин тариқ, Изҳороти Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» дар Иҷлосияи ғайринавбатии Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 9-уми сентябри соли 1991 қабул гардида, тавассути  ин санад Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф карда шуд.

Худи ҳамон рӯз, яъне 9-уми сентябри соли 1991 Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон изҳороти мазкурро бо Қарори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дохил намудани иловаҳо дар сатҳи меъёри конститутсионӣ расмӣ гардонид.

Ҳамин тариқ, дар таърихи давлати Тоҷикистон санаи 9-уми сентябри соли 1991 рӯзи бунёди Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф шудааст. Ҳар сол дар ин рӯзи муборак аҳли ҷомеаи Тоҷикистон ҷашни Истиқлолро бо шукӯҳу шаҳомати хосса қайд мекунанд.

Мо шоҳиди он ҳастем, ки яке аз марҳилаҳои таърихӣ ва сарнавиштсози миллати сарбаланди тоҷик ин дар айни даргириҳои хунини солҳои аввали Истиқлолияти давлатӣ баргузории Иҷлосияи тақдирсози шонздаҳуми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон буд. Маҳз ҳамин Иҷлосияи тақдирсоз оғози гардиши куллӣ дар  таърихи навини давлатдории тоҷикон гашта, низоми давлатдориро барои миллат заминаи асосӣ гузошт. Интихоб гардидани муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҳайси Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳимтарин қарори иҷлосияи мазкур буд, ки аҳамияти бузурги онро воқеаҳои баъдина тасдиқ карданд.

29- октябри соли 1993 бори нахуст аз минбари Маҷмаи умумии Созмони Милали Муттаҳид Сарвари давлати Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сухан ронда, ҷомеаи ҷаҳонро оид ба нияту нақшаҳои бунёдкорона, ҳадафҳои сиёсии сулҳҷӯёна, расидан ба ваҳдати миллӣ, инчунин таҳкиму тақвияти ҳамкориҳо бо ҳама кишварҳои ҷаҳон ошно намуд. Ин воқеаи таърихӣ сарманшаи муаррифии миллати тоҷик ва давлатдории навини он ба ҷомеаи ҷаҳон ҳисобида мешавад, ки батадриҷ робитаҳои кишвари мо қариб бо тамоми кишварҳои ҷаҳон ва созмонҳои бонуфузи байналмилалию минтақавӣ ба роҳ монда шуданд. Имрӯз мардуми Тоҷикистон ба  тамоми кишварҳои ҷаҳон равуои озодона дошта, кишвари мо дар муносибат бо давлатҳои хориҷӣ ва созмонҳои байналмилалию минтақавӣ сиёсати «дарҳои кушод»-ро пеша гирифтааст. Бо меҳнатҳои пайвастаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон обрӯву нуфузи байналмилалии Тоҷикистон боло рафта, мақоми он аз ҷониби анҷумани кишварҳои олам, ҳамчун давлати соҳибтамаддун ва сулҳофарин шинохта шуд.

Бо кӯшишу талошҳои беназири Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сулҳ дар мамлакат таъмин гардид ва он имкон дод, ки пояҳои давлату давлатдории миллии Тоҷикистон мустаҳкам гардида, буҳрони иқтисодиву иҷтимоӣ паси сар шавад. Тоҷикистон ҳамчун давлати дорои тамаддуни бузург ва фарҳанги беназири қадима эътироф гардид. Иқтисод ва сиёсати миллӣ дар кутоҳтарин фурсат ба эътидол омада, Тоҷикистон дар ҳама  бахшҳо роҳи нави тараққиётро пеш гирифт.

Таърих фаромӯш нахоҳад кард, ки ҳамаи ин дастовардҳо натиҷаи хизматҳои шоёни Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошанд ва ба шарофати Истиқлолияти давлатӣ мардум дар фазои ободу созанда умр ба сар мебаранд.

Дар шароити пуртазоди имрӯза ҳар яки моро зарур аст, ки ба қадри неъмати озодиву истиқлолият бирасем ва барои боз ҳам ободтару зеботар намудани Ватани азизамон дар партави ҳидоятҳои Пешвои муаззами миллат талош варзем.

 Абдуллозода Ҷ.А.

 раиси суди ноҳияи Ёвон